موتور الکتریکی چیست؟
زمانی که جریان برق حرکت چرخشی را به مکانیکی تبدیل کند در واقع نوعی ماشین الکتریکی و یا موتور الکتریکی محسوب می شود.
اگر همین فرآیند برعکس باشد ژنراتور برق را راه اندازی می کند که باز هم در ژنراتور ها هم از بلبرینگ استفاده می شود.
موتورهای الکتریکی معمولا به دو صورت AC, DC مورد استفاده قرار می گیرند و این بلبرینگ ها در هر دو نوع مورد استفاده می باشد.
ساختار هر دو نوع موتور الکتریکی شامل:
نقش بلبرینگ ها در موتور الکتریکی بسیار اهمیت بالایی دارد.
چراکه به میزان قابل توجهی از سر و صدای موتور الکتریکی کاسته و حرکت قطعات را روان تر می کند.
بلبرینگ موتور الکتریکی
کاربردی ترین بخش موتور الکتریکی بلبرینگ ها هستند .
همانطور که گفتیم در این موتور ها انرژی الکتریکی به انرژی مغناطیسی و بعد انرژی مکانیکی مبدل می شود.
این فرایند دارای سر و صدای زیاد میباشد.
برای اینکه سر و صدای این بخش کاسته شود بهتر است تا اقدام به روان کردن قطعات این بخش نمود که برای این منظور بهتر است تا از بلبرینگ ها استفاده کنیم.
بهمین جهت باید دوبلبرینگ به کار رفته در موتور الکتریکی به یک منبع تغذیه متناوب و مستقیم متصل شود.
برای اینکه چرخش بلبرینگ ها ادامه داشته باشد، بهتر است تا یک چرخش اولیه به وسیله نیروی محرک خارجی وارد شود.
استفاده از بلبرینگ موتور الکتریکی منجر به کاهش اصطکاک بین بلبرینگ و محور می شود.
ادامه چرخش بلبرینگ وابسته به جریان موجود در بلبرینگ و محور می باشد. ضمن اینکه جریان میدان مغناطیسی حول محور می باشد.
میدان مغناطیسی و جریان برای ایجاد نیرو بر روی یکدیگر تاثیر گذار هستند که به آن نیروی لورنتس اطلاق می شود.
معرفی انواع بلبرینگ موتور الکتریکی
- نمونه بلبرینگ های هیبریدی یا سرامیکی
- بلبرینگ های محافظ
- برینگ های تماس زاویه ای
- رولبرینگ های استوانه ای
- یاتاقانهای شیار عمیق
کاربرد بلبرینگ های موتور الکتریکی
- صنایع الکترونیکی
- صنعت دارو
- تولیدات و صنایع شیمیایی
- توربین های بادی
- مراکز هواپیمایی
- فولاد
- خودروسازی و ماشین آلات
- لوازم خانگی
- نفت، گاز ،پتروشیمی
وظایف اصلی بلبرینگ های موتور الکتریکی
- حمایت و پشتیبانی از روتور
- جابجایی بار از شفت به قاب موتور
- مقاوم نگه داشتن شکاف هوا
- کاهش اصطکاک
- امکان کاهش صدا
- دوام و پایداری قطعات
- عایق الکتریکی
- امکان فرایند کار با سرعت بالا و پایین
- صرفه‌جویی در قدرت
علت خرابی بلبرینگ های موتور الکتریکی
- عدم نصب صحیح بلبرینگ
- دمای بالای بلبرینگ
- شرایط کاری نامساعد
- بار زیاد
- گشتاور و سرعت بیش از حد
- عدم نگهداری صحیح
- روانکاری اشتباه
- ضربه
- آلودگی بلبرینگ
- آسیب دیدگی های الکتریکی بلبرینگ
عدم نصب صحیح بلبرینگ
نحوه جا زدن، در آوردن، نصب بلبرینگ و بیرون آوردن آن بسیار اهمیت دارد. به صورتی که عدم نصب صحیح می تواند موجب کاهش طول عمر مفید بلبرینگ شود.
معمولاً قبل از نصب باید در این مورد بررسی قرار بگیرد و شرایط استفاده از بلبرینگ باید به دقت لحاظ شود.
البته نباید بلبرینگ شسته شود.
سپس اقدام به روغنکاری و گریس کاری نموده و بعد اقدام به نصب بلبرینگ نمود.
روش نصب بلبرینگ های تفکیک ناپذیر با تفکیک پذیر کاملا متفاوت می باشد.
در واقع می توان بیش از ۱۶ درصد از خرابی های پیش از موعد در بلبرینگ های موتور الکتریکی را به علت عدم رعایت انطباق و استفاده از روش های نصب غلط محسوب کرد.
برخی اوقات برای جا زدن بلبرینگ ها بهتر است تا از ابزارهای جا زدن استفاده کرد.
برای این منظور باید نوع بلبرینگ، سایز آن در نظر گرفته شود.
از جمله روشهای نصب صحیح بلبرینگ به سه روش:
- مکانیکی
- هیدرولیکی
- گرمایی
می توان اشاره داشت.
گشتاور و سرعت بیش از حد
برای کنترل گشتاور و سرعت بیش از حد موتور بهتر است تا قبل از خرید موتور الکتریکی، کارکرده موتور را مورد بررسی قرار دهیم و بدانیم که برای چه امری نیاز به استفاده از آن دارید تا بلبرینگ مناسب را برای آن انتخاب کنید.
بلبرینگ مناسب در واقع می تواند نیروهای شعاعی و بارهای وارد شده را به خوبی تحمل کند.
زمانی که موتور الکتریکی خارج از محدوده نامی فعالیت داشته باشد در نتیجه موجب اصطکاک بالایی بلبرینگ شده و در نهایت توانایی خنک کردن را نخواهد داشت.
بلبرینگ دچار گرمای بیش از حد می شود که در نتیجه منجر به لرزش بلبرینگ و قطعه خواهد شد که خرابی های بلبرینگ را نیز در پی دارد.
عدم نگهداری صحیح
برخی اوقات خرابی بلبرینگ ناشی از عدم نگهداری صحیح بلبرینگ می باشد زیرا طول عمر بلبرینگ را نیز کاهش می دهد.
نگهداری بلبرینگ یعنی روانکاری به موقع و به اندازه در زمان مشخص
ضمن اینکه از گرد و غبار و رطوبت و عوامل دیگر دور باشد.
اگر نیازمند آب بند و یا زنجیر می باشد برای بلبرینگ لحاظ شود.
در صورتی که بلبرینگ موتور قابل استفاده است باید تمیز خشک و بدون لرزش باشد.
روانکاری اشتباه
روانکاری بلبرینگ ها مانند مشخصات فنی بلبرینگ ها از یک مشخصات خاصی برخوردار هستند و برای هر بلبرینگ لازم است که از یک نوع روانکار و یا یک نوع گریس خاص استفاده شود.
زمانی که از گریس روانکاری نا مناسب استفاده شود فرایند کاری بلبرینگ دچار اختلال می شود و منجر به ایجاد دمای بالا در بلبرینگ خواهد شد و می تواند آسیب های جدی را در پی داشته باشد.
ضربه
ضربه به بلبرینگ در زمان استفاده و یا در زمان نصب می تواند اختلال در نحوه عملکرد بلبرینگ موتور الکتریکی ایجاد کند.
آلودگی بلبرینگ
در زمان نصب بلبرینگ بهتر است تا در فضایی که عاری از هر نوع کثیفی و یا آلودگی می باشد اقدام به گریس کاری و نصب بلبرینگ ها انجام داد.
زیرا آلودگی ها مانند گردوغبار می تواند موجب ایجاد حفره یا خوردگی سطح داخلی بلبرینگ شود.
آسیب دیدگی های الکتریکی بلبرینگ
یکی دیگر از عوامل شایع در خرابی بلبرینگ ها فلوتینگ میباشد.
که ناشی از عبور جریان از بلبرینگ ها می باشد که می تواند سطح بلبرینگ را مات یا سوراخ کند.
در صورت بروز این حادثه باید اقدام به جداسازی الکتریکی بلبرینگ یا حلقه اتصال به زمین کرد و این مشکل را رفع نمود.
